جوامع بشری با سرعتی شگفت‌انگیز در حال توسعه ، تغییر و تحولند . این تحولات جنبه‌های مختلف زندگی را دربرمی‌گیرد. پیشرفت علوم و فنون دانشهای جدیدی را مطرح می‌سازد که نیازهای جدیدی را نیز برای انسانها ایجاد می‌کند. بنابراین آموزش باید با سرعت و کیفیت متفاوت انجام شود.  بسیاری از روانشناسان و صاحبنظران در مباحث تربیتی به بهره‌گیری از تکنولوژی آموزشی توصیه می‌کنند. چرا که تکنولوژی آموزشی باعث سهولت ، سرعت و دقت در امر آموزش و یادگیری می‌گردد.

تاریخچه و سیر تحولی               
تکنولوژی آموزشی به معنای اعم چیز تازه‌ای نیست و قدمت آن را می‌توان همزمان با قدمت تعلیم و تربیت دانست. اما تکنولوژی آموزشی به معنای خاص آن شاید کمتر از یک قرن است که مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت غربی قرار گرفته است. در سال 1900 در آمریکا اصطلاحاتی از قبیل وسایل دیداری ، شنیداری و وسایل کمک آموزشی وارد جریان آموزش و پرورش شد. و تقریبا در حدود سال 1950 به بعد روانشناسان استفاده از روشهای مختلف ارائه دانش یعنی استفاده از تکنولوژی آموزشی را به عنوان یک تکنیک یا روش در امر آموزش فراگیران مطرح کردند اما همچنان استفاده از ابزارهای آموزشی شدیدا مورد توجه قرار داشت.

نقش و تاثیر در زندگی
تغییر در تفکر و نحوه یادگیری و یاددهی: تفکر کلیشه‌ای هرگز به شخص اجازه نمی‌دهد و در غیر آنچه آموخته است، بیندیشد.

تغییر در گرایش: معلم می‌تواند روشهای عادی خود را تغییر دهد و نسبت به تکنولوژی آموزشی که شامل راهها و ابزارهای کمکی فراوانی برای یاددهی و آموزش است، دید و نگرش مثبتی داشته باشد.

مطالعه مجدد در روانشناسی یادگیری: تکنولوژی آموزشی محصول یافته‌های جدید در روانشناسی یادگیری است. بنابراین معلمان برای استفاده از آنها باید به مطالعه مجدد آنها بپردازند.

مطالعه مداوم و بنابراین کشف وسایل و روشهای جدید در امر آموزش توسط معلمین و حتی تشویق دانش آموزان.
ارتباط با سایر علوم
این علم با علوم مختلف از جمله روان‌شناسی ، تعلیم و تربیت ، جامعه شناسی و حتی با علوم فنی که در ارتباط با ساخت وسایل کمک آموزشی و غیره می‌باشند، در ارتباط تنگاتنگی قرار دارد.

تکنولوژی آموزشی در طی تکامل خود از چهار مرحله گذر کرده و اکنون وارد مرحله پنجم شده است. بیشتر کشورها این مراحل را تجربه کرده اند و هر فرد می تواند در کشور خود نمونه ای از این مراحل را بیاورد. • مرحله ی اول – ابزار و وسایل • مرحله دوم – مواد آموزشی • مرحله سوم – نظام های درسی • مرحله چهارم – نظام های آموزشی • مرحله پنجم – نظام های اجتماعی ابتدا هر کدام از این مراحل را توضیح می دهیم و سپس به بررسی تجارب ایران در رابطه با تکنولوژی آموزشی می پردازیم. «مرحله اول – ابزار و وسایل» در سال های 1900 کارخانه های سازنده ی ابزار شروع به ساختن انواع پروژکتورها کردند. در ابتدا هدف آنها این نبود که از پروژکتورها در مدارس استفاده شود ولی این ابزارها کم کم در مدارس رسوخ کردند. این ابزارها قادر بودند تصاویری را برروی پرده نمایش دهند و گاه همزمان صدا را نیز با تصویر تولید می کردند. این ابزارها بیشتر هدف تجاری داشت و مواردی که به وسیله ی این ابزار نمایش داده می شد هدف سرگرم کننده داشت و مواد مورد نیاز مدارس تولید نمی شد. خیلی زود مدارس پی بودند که صرفاً مجهز بودن به ابزارهایی که چون انواع پروژکتورها، یا ضبط صوت و گرامافون نمی تواند پاسخگوی نیازهای آنها و مشکل گشای معضلات آموزشی باشد.

مرحله دوم – مواد آموزشی

صاحبان صنایع افراد دیگر را به کار گرفته و شروع به تولید مواد مورد نیاز مدارس کردند. از این به بعد فیلم های آموزشی مخصوص مدارس ساخته شد و کتاب ها و نقشه های ویژه ی کودکان منتشر گردید. پژوهش هایی که در این دوره از تکامل تکنولوژی آموزشی انجام گرفت درباره تأثیر رنگ بر آموزش، اندازه ی تصویر و همچنین تأثیر مشخصات تصویر برای جلب توجه بیشتر بود. اما به زودی متوجه شدند که بیشتر اوقات تفاوت قابل ملاحظه ای بین آموزش سنتی و آموزشی که از طریق ارائه مواد گران قیمت صورت می گرفت وجود ندارد، بلکه عناصر دیگری مثل معلم و شاگرد نیز در آموزش و یادگیری دخالت دارند.

«مرحله سوم – نظام های درسی»

در این دوره وسایل و مواد همه در خدمت نظام بزرگتری که نظام درسی بود قرا گرفتند. و متخصصین به کل یادگیری و آموزش مورد مدرسه ای به عنوان یک نظام نگریستند. به همین علت بود که افراد متخصصی در این دوره افرادی بودند که سیستم های آموزشی (و بیشتر انفرادی) را طراحی کردند. در این دوره طراحی منظم تدریس (آموزشی) یا تکنولوژی ،آموزشی (تدریس) مورد توجه قرار گرفت. بازآموزی معلمین، تولید مواد جدید، افزودن فضاهای آموزشی، بالابردن امکانات کتابخانه ها و آزمایشگاهها همه جزء مواردی بودند که مدیران در رابطه با نگرش سیستفیک به امور آموزش طالب انجام آن بودند. متخصصان اقرار داشتند که نظام های درسی تحولی بنیانی در بالابردن کیفیت آموزش و یادگیری به وجود آورده است ولی سیستم یک دوره ی سوم را نیز پاسخگوی نیازهای واقعی یادگیرنده نمی دانستند.

«مرحله چهارم – نظام های آموزشی»

در این مرحله مواد آموزشی نوشتاری، دیداری، شنیداری و دیداری، شنیداری به مطالعه جامعه ای که فرد در آن رشد کرده است و با توجه به نیازهای جامعه تهیه می شود. یعنی هم به فردیت شخص و نیازهای او توجه می شود و هم به نیازهای جامعه. امکانات معمولاً در محل در اختیار یادگیرنده قرار می گیرد ولی او خود مسئول یادگیری خود است. آموزش منظم فقط به صورت آموزش رسمی مدرسه ای نیست بلکه در سطح جامعه انجام می گیرد.

«مرحله پنجم – نظام های اجتماعی»

در مرحله پنجم مفهوم تکنولوژی آموزشی بیشتر به عنوان فلسفه ای است حاکم بر کل آموزش که در یک کشور برای رسیدن به هدف های رشد و توسعه انجام می گیرد. در این مرحله تکنولوژی، آموزشی مخصوص افراد یا سازمان خاصی نیست بلکه حیطه ی عمل هر فرد یا سازمانی را که برای رشد و توسعه کشورش کار می کند در بر می گیرد.

عمده ترین تکنیک هایی که در حیطه مهارت های شناختی و رفتاری قرار دارد و بر یاد دهی و یادگیری اثر می گذارد عبارتند از :

1-  رفتار معلم در چگونه نگاه کردن به دانش آموز
2- لحن کلام معلم در برخورد با دانش آموز
3- حالات روحی معلم در ایجاد جو مطلوب یادگیری
4- مهارت ایجاد انگیزه در یادگیرندگان
5- آگاهی از توانایی ها و میزان درک دانش آموزان یا به عبارت دیگر مخاطب شناسی
6- کاهش توقعات نابجا
7- انتظارات بی اساس معلم در اجبار دانش آموزان به حفظ مطالب بدون توجه به کارایی آنها
8- مهارت تقویت خلاقیت در دانش آموزان
9- آگاهی از روانشناسی شناختی و فراشناختی
- دومین شاخه علم تکنولوژی آموزشی بعد ابزاری آن است . در این دیدگاه علم تکنولوژی آموزشی به مجموعه ابزارها و تجهیزاتی اطلاق می گردد که سبب تسهیل فرایند یادگیری می شود برخی از عمده ترین تاثیرات بکارگیری مواد و ابزار آموزشی و کمک آموزشی به قرار زیر می باشد :

? - کاستن از میزان مصرف انرژی معلم و پیشگیری از خستگی مفرط
? - کاستن از سخنرانی و افزودن به تجارب یادگیری دانش آموزان
? - خروج کلاس از یکنواختی روش های تدریس سنتی و معلم محوری
? - کسب تجربه عینی و واقعیتوسط دانش آموزان و در نتیجه تعمیق یادگیری
? - افزایش مهارت های حرکتی و فعالیت های بدنی دانش آموزان و مصرف انرژی روانی آنها
? - تقویت یادگیری با دو مغز زیرا دست انسان مغز دوم اوست
? - افزایش بهره وری کلاس در نتیجه استفاده بهینه از زمان کلاسی
? - درگیر شدن فراگیران با فرایند یادگیری
? - پیاده کردن روش های مورد علاقه دانش آموزان
?? -علاقه مندی بیشتر دانش آموزان به کلاس و معلم
?? - یادگیری مبانی اولیه رسانه سناسی و نحوه کاربرد آنها
?? - درک عمقی پدیده ها و روابطی که به صورت عینی و یا با چشم غیر مسلح قابل دریافت نیستند
?? - مشاهده بی خطر حوادث و وقایعی که مشاهده واقعی آنها خطرناک است
?? - ایجاد جذابیت برای نسل جدید که علاقه مندند مطابق پیشرفت های روز به پیش روند
?? - ایجاد حس مشارکت در مالکیت بیت المال و احترام به حقوق دیگران در استفاده از رسانه های جمعی و تجهیزات آموزشی